مادر شدن، یكی از مهم ترین و شیرین ترین دوره های زندگی هر خانمی محسوب می شود. اما برای شیرین تر شدن این دوره زندگی، خانم ها باید قبل از هر چیز از باردار بودن خود مطلع شوند تا با رعایت بهداشت و مراقبت های اولیه، دوران بارداری سالمی را تجربه كنند. اما این نشانه ها چه هستند و به زبان ساده تر، گذشته از آزمایش بارداری، آیا راه های دیگری هم برای اینكه یك زن بفهمد باردار شده یا نه وجود دارد؟

● اولین نشانه

برای بسیاری از خانم ها، به تاخیر افتادن قاعدگی، بهترین و اولین دلیل بر بارداری آنهاست. اما از قدیم گفته اند هر گردی گردو نیست و به تعویق افتادن دوره های ماهانه، حتی تا یك ماه و بیشتر از آن، دلا یل متعددی ممكن است داشته باشد.تغییرات رژیم غذایی، ورزش شدید، مسافرت و اضطراب هر كدام می تواند باعث تاخیر دوره های ماهیانه شود. بسیاری از خانم ها نیز اصلا دوره های منظمی ندارند و به همین علت نمی توانند دوره بعدی را پیش بینی كنند تا در صورت تاخیر، به بارداری مشكوك شوند.

● اشتباه نكنید!

همان طور كه عقب افتادن دوره های قاعدگی نمی تواند دلیلی قطعی بر قاعدگی باشد، هر خونریزی هم قاعدگی به حساب نمی آید. ممكن است شما باردار باشید، اما فكر كنید كه دوره پریود خود را داشته اید، در صورتی كه این طور نباشد. زمانی كه یك تخمك تازه بارور شده به دیواره رحم می رسد، ممكن است باعث خونریزی كمی شود. معمولا این حالت چند روز قبل از زمانی اتفاق می افتد كه اگر باردار نبودید و در آن زمان باید پریود می شدید. در صورتی كه شما در دوره های معمولی خود خونریزی شدیدی نداشته باشید، احتمالا این خونریزی را با دوره های خود اشتباه می گیرید.

بدن در شرایط دیگری هم چنین واكنشی از خود نشان می دهد و آن هم در هفته های اول بارداری است. در دو هفته اول بارداری، به دلیل نوسانات شدید سطح هورمون در بدن، رحم دچار خونریزی كمی ، شبیه پریود، می شود. همچنین عفونت و یا پولیپ های رحمی با رشد غیرعادی می تواند باعث خونریزی های این چنینی شود. اما علامت های دیگری هم وجود دارد كه در كنار <عقب افتادگی پریود> می تواند دلیل خوبی برای تشخیص زود هنگام حاملگی باشد.

● نشانه های بعدی

خستگی شدید در هفته های اول تا ششم می تواند دلیل بارداری باشد. همین طور حساس شدن سینه ها، حالت تهوع با استفراغ یا بدون آن به خصوص صبح ها، كه در ۱۰ تا ۲۰ درصد بارداری ها وجود دارد، از دیگر نشانه های حاملگی است. همچنین بسیاری از خانم ها در ابتدای بارداری دچار یبوست، گاز معده و یا نفخ می شوند و احساس درد و گرفتگی در ناحیه شكم دارند. در كل، ممكن است كه یك خانم باردار تمام این حالات را تجربه كند یا حتی هیچ كدام این مشكلات را نداشته باشد.

اما عده ای، عوارض دیگری مثل تكرر ادرار (هفته ۶ تا ۸ بارداری)، نوسانات رفتاری و افزایش ترشحات واژن را هم پشت سر می گذارند. حتی ممكن است خانمی در ماه های اولیه بارداری میل زیادی به خوردن غذا داشته باشد و یا برعكس، از غذا متنفر شود! تمام این حالات در افراد مختلف متفاوت است و چه بسا، یك خانم طی دو بارداری حالات متفاوتی را تجربه كند.

● باز هم اشتباه!

حالاتی مثل حالت تهوع و سرگیجه، هم می تواند به خاطر حاملگی ایجاد شود و هم از عوارض مسمومیت غذایی یا یك عفونت روده ای باشد و همین طور احساس خستگی و كوفتگی در بدن، ممكن است از افسردگی، سرماخوردگی یا آنفلوآنزا ناشی شود.

● سریع تر و دقیق تر

برای اینكه شما بتوانید واقعا از بارداری مطمئن شوید راه دیگری هم وجود دارد: آزمایش خون و ادرار. اگر شما احتمال می دهید میزبان یك مهمان كوچولو هستید، بهتر است هر چه سریع تر به پزشك مراجعه كنید. آزمایش خون می تواند حاملگی را حتی در ۶ یا ۷ روز اول آن، مشخص كند و ۱۰ روز بعد از بارداری، بررسی احتمال حاملگی از طریق آزمایش ادرار نیز امكان پذیر است. آزمایش خون و ادرار، هر دو، با اندازه گیری هورمون hcg كه فقط در بدن زنان باردار ترشح می شود، امكان تشخیص بارداری را بسیار راحت تر می كند.

● هرچه سریع تر، بهتر!

آگاهی سریع تر از وجود جنین در رحم این مزیت را دارد كه مادر می تواند هر چه سریع تر، شرایط مناسب برای گذراندن دوران بارداری سالم را به وجود آورد. این شرایط مراجعه منظم به پزشك در تمام طول بارداری و آزمایش برای اطمینان از رشد مناسب جنین را شامل می شود. در صورتی كه مادر احساس كند تحركات فرزندش كم و یا متوقف شده، مراجعه سریع به پزشك از خطرات بعدی جلوگیری می كند. آزمایش های پزشك هم می تواند با مشاهده تغییرات فشارخون و میزان مواد شیمیایی خون و ادرار مادر و تغییرات وزن وی، وضعیت جنین را كنترل كند.

● بایدها و نبایدها

یك خانم باردار باید نسبت به واكنش های بدن خود، عكس العمل های مناسبی نشان دهد. و هر نوع درد و خونریزی را عادی تصور نكند. درد شدید در ناحیه شكم و ورم دست و پاها، همین طور درد مداوم سر می تواند زنگ خطری برای مادر باشد. در صورت مشاهده ترشحات بیش از حد واژن و پیشرفت درد شكم نیز بهتر است هر چه سریع تر به پزشك مراجعه شود. رعایت این نكات می تواند سلامت مادر و فرزندش را تضمین كند.

تغذیه در دوران بارداری نقش مهمی را ایفا می كند. چرا كه جنین از طریق جفت تغذیه می شود و دقیقا مواد غذایی مصرفی مادر را برای رشد استفاده می كند. پس باید از خوردن و مصرف موادی مثل الكل، سیگار، كافئین زیاد و دیگر مخدرها پرهیز كرد. چرا كه الكل، به تنهایی می تواند صدماتی مادام العمر روی جنین بگذارد و باعث سخت شدن زایمان و دیگر مشكلات شود. مصرف سیگار نیز اثراتی مثل كاهش وزن نوزاد هنگام تولد، زایمان زودرس، سقط و ... دارد. و نیكوتین موجود در سیگار باعث تنگ شدن رگ های خونی و در نتیجه كاهش اكسیژن و غذای دریافتی جنین می شود. مواد مخدر كه در حالت عادی نیز برای سلامتی مضرند در دوران بارداری می توانند اثراتی مثل، اعتیاد در نوزاد را بر جای بگذارند. مصرف دارو نیز می تواند در دوران بارداری خطرات زیادی به همراه داشته باشد. بنابراین بهتر است برای استفاده از ساده ترین داروها نیز از پزشك خود مشورت بخواهید. تا دوران بارداری را به سلامت بگذرانید. حتی بهتر است در مورد مصرف قهوه و چای ودیگر نوشیدنی هایی كه كافئین دارند، با پزشك مشورت كنید.

در این دوران، از تماس با حیوانات به خصوص گربه، پرهیز كنید. چون گربه ها دارای نوعی انگل هستند كه باعث عفونت غدد لنفاوی و دستگاه عصبی انسان می شود و این عفونت در دوران بارداری حتی می تواند باعث سقط جنین و یا مرده زایی شود. در صورتی كه با رعایت نكات بهداشتی و به لطف پیشرفت علم، امروزه احتمال سقط جنین فقط در ۱۵ تا ۳۰ درصد حاملگی ها وجود دارد كه در صورت رشد مناسب جنین این احتمال به ۳ درصد كاهش پیدا می كند. درنهایت اینكه، ریسك مرگ جنین در مراحل پایانی بارداری و یا مرگ نوزاد در ساعات اولیه تولد كمتر از یك درصد است.

● یك فرمول ساده

و اما نكته آخر برای تمام مادرانی كه در انتظار شنیدن اولین گریه نوزادشان لحظه شماری می كنند: برای محاسبه زمان زایمان می توان ۳ ماه از آخرین روز آخرین پریود، كم و ۷ روز به آن اضافه كنید. روز تخمینی به دنیا آمدن فرزندتان به دست می آید.